Είτε τρέχεις είτε όχι, είναι ένα βιβλίο που θα το απολαύσεις, για να μην πω ότι θα το αγαπήσεις. Πρόκειται για την απίθανη ιστορία του δρομέα υπεραποστάσεων, Scott Jurek. Στο σχολείο δεν ήταν αυτός που είχε το περισσότερο ταλέντο στο τρέξιμο ή οπουδήποτε αλλού, όμως ήταν αυτός που κατάφερε τα περισσότερα. Διάβασε το πώς, το γιατί και τον λόγο που το βιβλίο αυτό έχει τον συγκεκριμένο τίτλο.

Ο Scott Jurek είναι ένας θρύλος στις υπερασποστάσεις. Έχει μια μεγάλη ιστορία στους πιο δύσκολους και μεγάλους σε χιλιόμετρα αγώνες σε ολόκληρο τον κόσμο και έχει κερδίσει τον σεβασμό όλων. Το περίεργο με τον Scott Jurek είναι ότι είναι… vegan. Ναι, προπονείται και τρέχει αγώνες 260 χιλιόμετρων, παίρνει μέρος στο Σπάρταθλον ή στις πιο δύσκολες διαδρομές στον κόσμο τρώγοντας αποκλειστικά και μόνο φυτικές τροφές.

Ο Scott Jurek έχει κερδίσει τρεις φορές το Σπάρταθλον, δυο φορές το Μπαντγουότερ (217 χιλιόμετρα) και εφτά φορές στη σειρά τον αγώνα αντοχής 160 χιλιόμετρα Δυτικών Πολιτειών. Το γεγονός ότι τα πέτυχε όλα αυτά ακολουθώντας χορτοφαγική διατροφή κάνει την ιστορία του μοναδική, δείχνει τη δύναμη της σιδερένιας θέλησης του και καταρρίπτει το στερεότυπο του τι πρέπει να τρώνε οι αθλητές για βέλτιστη απόδοση.

Ο ίδιος γράφει ότι δε θα μπορούσε να έχει αυτή την αντοχή και αυτές τις επιδόσεις κάνοντας οποιαδήποτε άλλη, εκτός από τη vegan διατροφή. Για την ακρίβεια, τρέφεται τόσο πλούσια και καθαρά που διαβάζοντας το βιβλίο και τις συνταγές του ζήλεψα, λιγουρεύτηκα και ασφαλώς τον θαύμασα. Οι συνταγές είναι απλές, είναι στο τέλος κάθε κεφαλαίου και μοιάζουν πεντανόστιμες, ζηλευτά θρεπτικές, χορταστικές και ισορροπημένες.

Ο σκληρός πατέρας του και η μητέρα του που σε νεαρή ηλικία ξεκίνησε να γίνεται ανήμπορη εξαιτίας της σκλήρυνσης κατά πλάκας, τον έκαναν από νωρίς να φροντίζει όχι μόνο τον εαυτό του αλλά και τους άλλους. Τον έκαναν επίσης να ψάξει για μια διέξοδο. Και το σκι αρχικά, όπως και το τρέξιμο λίγο αργότερα, ήταν αυτά που πραγματικά μπόρεσαν να του χαρίσουν εκτόνωση, περιπέτεια αλλά και αναγνώριση. Χρήματα δεν πρέπει να του έδωσε ποτέ αρκετά το τρέξιμο. Περιγράφει ότι στη δεκαετία του ’90 και αρχές του στις 2000 όταν είχες σπόνσορα το πολύ να έπαιρνες ως δώρο ένα ζευγάρι παπούτσια. Όμως η συγγραφή βιβλίων, η συμμετοχή του σε όλο και πιο δύσκολους αγώνες, η αναμφισβήτητη υπεροχή του και η υπέρβαση των σωματικών και νοητικών ορίων ήταν αυτά που τον έκαναν να ξεχωρίσει.

Περιγράφει με μοναδικό τρόπο, σε ένα βιβλίο στο οποίο είτε τρέχεις είτε όχι, είτε είσαι vegan είτε όχι, το πόσο ο άνθρωπος πρέπει, αναγκάζεται και μαθαίνει να ξεπερνά τα όρια του. Λένε ότι σε έναν υπερμαραθώνιο τα πρώτα χιλιόμετρα τα τρέχεις με τα πόδια και όλα τα υπόλοιπα με το μυαλό και την καρδιά σου. Όσο τρέχεις τα πάντα μέσα σου ουρλιάζουν να σταματήσεις, να τα παρατήσεις.
Γιατί δεν το έκανε όμως; Υπάρχει μια “ζώνη” στην οποίαν μπαίνουν πολλοί άνθρωποι που τρέχουν τέτοιες αποστάσεις. Είναι η “ζώνη” στην οποία υπάρχει η λεγόμενη μέθεξη, η υπέρβαση του εαυτού, η ένωση με το σύμπαν. Ναι, το ξέρω ακούγεται κάπως μεταφυσικό, μυστήριο και παράξενο. Αλλά ποιος είπε ότι το να ζεις απολύτως ρεαλιστικά δεν είναι παράξενο και πεζό; Οι περισσότεροι δρομείς έχουν ζήσει αυτή την αίσθηση γι’ αυτό και δύσκολα παρατάνε σκληρές προπονήσεις και επίπονους αγώνες.

Ο Jurek ή Τζουτζούρεκ -όπως τον έλεγε ο επί χρόνια “λαγός του” και μου έχει κολλήσει κι εμένα-, ήταν κάτι παραπάνω από αυτό. Έτρεξε και κέρδισε με ρήξη συνδέσμων στον αστράγαλο, τον αγώνα 160 χιλιομέτρων του Χάρντροκ που έχει υψομετρική διαφορά 10 χιλιομέτρων και που στέλνει τους δρομείς σε έντεκα ορεινά περάσματα.

“Οι δρομείς έρχονται αντιμέτωποι με χιόνι, πάγο, βροχή, χαλάζι, και αστραπές. Δεν νομίζω να έχω ξανανιώσει τόσο μικρός και ταπεινός. Ως υπερμαραθωνοδρόμος, κανείς, μπορεί είτε να παλέψει με τη φύση είτε να την αγκαλιάσει. Συνιστώ το δεύτερο.”

Αυτό που θα χαρείς είναι τη σχέση, όχι μόνο με το τρέξιμο ή με την ασυνήθιστη για δρομέα διατροφή του, αλλά και το πώς διαμορφώνονται οι σχέσεις ανάμεσα στους δρομείς, στους λαγούς τους, στην οικογένεια τους.
Για τον σεβασμό στον άλλον δρομέα αλλά και για την ανάγκη να τον περάσεις και να νικήσεις.
Θα διαβάσεις για την εσωτερική πάλη και τους εξωτερικούς παράγοντες που επηρεάζουν τρέξιμο, επιδόσεις και ψυχολογία.
Θα διαβάσεις για αυτή την εσωτερική δύναμη που όταν ξυπνήσει μπορεί να σε πάει πολύ μακριά.
Θα διαβάσεις για τον απόλυτο μύθο του τρεξίματος, τον Έλληνα δρομέα Γιώργο Κούρο
και για τη φυλή Ταραουμάρα που είναι θρύλοι στο τρέξιμο και τους οποίους συνάντησε μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι ο Scott Jurek.
Θα διαβάσεις την ιστορία ενός μύθου, μια ξεχωριστή ιστορία μιας ξεχωριστής πορείας ζωής που έχει όλα τα στοιχεία της έκπληξης, της συγκίνησης, του πάθους και της περιπέτειας.

Είναι ένα βιβλίο από την Key Books που θα το “ρουφήξεις”. Διάβασε το και περιμένω τις εντυπώσεις σου. Εδώ, ένα μικρό απόσπασμα από την πρώτη φορά που πήρε μέρος στο Σπάρταθλον.

“Στην Ελλάδα χόρτασα ρόδια και σύκα, βουνίσια αγριόχορτα και πολλές ελιές. Ήταν ο παράδεισος του τροφοσυλλέκτη. Σχεδόν σε κάθε προπόνηση μου περνούσα μέσα από αμπέλια και αμυγδαλεώνες και περιβόλια με κίτρα και κυδωνιές (και πολύ συχνά άρπαζα ένα φρούτο στον δρόμο μου πριν συνεχίσω). Η ελληνική διατροφή είναι απλή – και εξαιρετικά υγιεινή.

Στο 172ο χιλιόμετρο έφτασα στο πέρασμα όπου ο Φειδιππίδης είδε το όραμα. Οι σημερινοί επιστήμονες θα το ερμήνευαν ως μια παραίσθηση που προκλήθηκε από την έλλειψη ύπνου και την εξάντληση, αλλά η πετρώδης βουνοκορφή είχε όντως κάτι το στοιχειωμένο. Φωτιές έκαιγαν κατά μήκος της και δεκάδες χωρικοί με επευφημούσαν καθώς άρχιζα να κατηφορίζω την πλαγιά που οδηγούσε στο διπλανό χωριό. Μου απέμεναν λιγότερα από 80 χιλιόμετρα. Δεν είχα νιώσει ποτέ καλύτερα.

Πλέον είχα ξεχάσει το σπασμένο μου δάχτυλο. Το υπόλοιπο σώμα μου πονούσε, αλλά δεν με ένοιαζε. Αυτή είναι μια από τις πολλές μεγάλες ικανοποιήσεις που σου προσφέρει ο υπερμαραθώνιος. Μπορεί να πονάς πέρα από κάθε φαντασία, και μετά να συνεχίσεις μέχρι να διαπιστώσεις ότι ο πόνος τελικά δεν είναι και τίποτα φοβερό. Δεν μιλάμε απλώς για μια νέα πνοή, αλλά για απανωτές. Μπροστά μου είχα άλλα εξήντα πέντε χιλιόμετρα, αλλά αυτό είναι άλλο ένα υπέροχο πράγμα των αγώνων εκατόν εξήντα (και βάλε) χιλιομέτρων. Μπορεί να μείνεις πίσω και να σε πιάσει απελπισία, και να τα κάνεις μαντάρα, και να απελπιστείς ακόμα περισσότερο, και πάντα θα σου δοθεί ακόμα μια ευκαιρία. Η σωτηρία βρίσκεται πάντα κοντά. Αλλά δε θα τη φτάσεις απλά με τις σκέψεις ή με τους υπολογισμούς. Μερικές φορές απλώς πρέπει να κάνεις κάποια πράγματα.

από την Καίτη Φαρμάκη